
📜 Yasanın Genel Amacı:
Yabancıların Estonya’da kalma, çalışma ve oturma izinlerine dair süreçlerin modernleştirilmesi ve hızlandırılması, veri kayıt sistemlerinin güncellenmesi, göç politikalarının şeffaflaştırılması ve Avrupa Birliği normlarıyla uyum sağlanması hedeflenmiştir.
🔹 Başlıca Değişiklikler:
🏠 Oturum ve Kalışla İlgili Yenilikler:
- “Elamislubade ja töölubade register” ifadesi “elamislubade ja elamisõiguste andmekogu” olarak değiştirildi (madde 1.1).
- Estonya’da kalıcı olarak yaşama tanımı netleştirildi: Yabancı, oturma izni veya hakkı ile Estonya’da sürekli ve esas ikametgahı burada olacak şekilde kalıyorsa kalıcı ikamet etmiş sayılır (madde 1.2).
- Estonya’da doğan çocuklar için yasal kalış hakkı ve uzun süreli vize alma hakları tanındı (madde 1.5, 1.6, 1.11).
💼 Çalışma ve İşgücüyle İlgili Değişiklikler:
- “Eestis registreeritud” ifadesi “Eesti äriregistrisse kantud” olarak değiştirildi; şirket kayıtları netleştirildi.
- Estonya’da kısa süreli çalışma düzenlemeleri ve kiralık işçi çalıştırma şartları sıkılaştırıldı. Örn. 6 aylık aktif faaliyet şartı eklendi (madde 1.24, 1.46).
- Film sektöründeki uluslararası yapımlar için özel istisnalar tanındı (madde 1.20).
📝 Veri Kayıt Sistemleri ve Dijitalleşme:
- Vize, oturma izni ve kısa süreli çalışma izinleriyle ilgili veri işleme sistemleri detaylandırıldı (madde 1.13, 1.34, 1.64).
- Yeni veri türleri eklenerek kapsam genişletildi (biyometrik, aile, gelir, askerlik, sağlık vb.).
- Veri saklama süreleri belirlendi: Vize kayıtları için 60 yıl, kısa süreli çalışma kayıtları için 25 yıl, oturma izinleri ise süresiz (madde 1.17, 1.37, 1.67).
💻 Dijital Başvuru Süreçleri:
- Oturma ve elamisoigus (ikamet hakkı) başvurularında belgelerin elektronik yolla önceden gönderilebilmesi sağlandı (madde 1.60, § 212¹).
- Dijital belge imzalama yükümlülüğü, Estonya dijital kimliği olmayanlar için kaldırıldı.
🧾 Dil ve Uyum Yükümlülükleri:
- Kalıcı oturma izni almak isteyenler için en az A2 düzeyinde Estonca bilgisi ve uyum programı şartı getirildi (madde 1.57–59).
- Sağlık durumu nedeniyle dil sınavına katılamayanlar için muafiyet getirilmiştir (madde 1.59).
👨👩👧 Aile Üyeleri ve AB Vatandaşlarıyla İlgili Düzenlemeler:
- Aile üyeleri için başvuruların dijital yollarla yapılması düzenlendi (madde 3.2).
- Geçici ikamet hakkı başvurularında sağlık sigortası zorunluluğu açıkça vurgulandı (madde 3.1).
⚖️ Yaptırımlar ve İdari Usuller:
- Güvenlik servisleri, ordu, dış istihbarat geçmişi olanlar için daha katı denetimler getirildi (madde 1.38–41).
- Estonya’dan sınır dışı edilmesi gereken kişilerin durumları detaylandırıldı.
📅 Yürürlük Tarihleri:
- 27 Nisan 2025 – Genel yürürlük tarihi.
- 1 Mayıs 2025 – Belgelerle ilgili teknik düzenlemeler.
- 1 Ocak 2026 – En kapsamlı değişiklikler (oturum ve çalışma izinleri).
- 1 Ocak 2028 – Elektronik başvuru sisteminin tam geçişi.
- 1 Ocak 2029 – Sınırlı bazı uygulamalar.
Kaynak : https://www.riigiteataja.ee/akt/117042025002.pdf
